ส่วนที่ 2 การวิเคราะห์ข้อมูล การประเมินศักยภาพของหมู่บ้าน (จุดอ่อน จุดแข็ง โอกาส ภัยคุกคาม)

 2.1 การวิเคราะห์ปัจจัยภายใน หรือสภาพแวดล้อมภายใน (จุดอ่อน จุดแข็ง) จะทำให้หมู่บ้านทราบถึงจุดเด่น และข้อเสียเปรียบของหมู่บ้าน

            (๑) จุดอ่อน Weakness คือ ลักษณะหรือข้อด้อยของหมู่บ้านเมื่อเทียบกับหมู่บ้านอื่น  (เป็นปัจจัยภายในที่หมู่บ้านสามารถเปลี่ยนแปลงและพัฒนาได้)

                   (1.1)  ประชาชนขาดความกระตือรือร้นในการพัฒนาอาชีพ

                   (๑.๒)  ประชาชนในพื้นที่ยังประสบปัญหาว่างงาน

                   (๑.๓)  ผู้สูงอายุขาดการดูแลอย่างเหมาะสม

                   (๑.๔)  ปัญหาน้ำท่วมขังในช่วงฤดูฝน  เนื่องจากลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบลุ่ม                                    (๑.๕)  ในช่วงฤดูแล้งน้ำที่ใช้อุปโภค – บริโภค ไม่เพียงพอต่อการอุปโภค - บริโภคในชีวิตประจำวัน
          •   ด้านเศรษฐกิจ

                   -  ประชากรขาดความกระตือรือร้นในการพัฒนาอาชีพ

                   -  ประชาชนในพื้นที่ยังประสบปัญหาว่างงาน

                   -  เกษตรกรประสบปัญหาผลผลิตราคาตกต่ำ

                    -  ประชาชนขาดที่ดินทำกินเป็นของตนเองและที่ทำกินไม่เพียงพอ

          •   ด้านสังคม (เด็ก  เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ ผู้ด้อยโอกาส การศึกษา ศาสนา  และวัฒนธรรม)

-  เด็กและเยาวชนในพื้นที่ติดยาเสพติด

-  ผู้สูงอายุขาดการดูแลอย่างเหมาะสม

-  ครอบครัวมีปัญหาแตกแยกทำให้เด็กขาดความอบอุ่น

-  ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำทำให้เกิดปัญหาการว่างงาน

•   ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

                        -  การใช้ดินและป่าอย่างไม่มีระบบและขาดการดูแลทำให้มีความเสื่อมโทรม

                   -  สภาพดินที่ทำกินเสื่อมโทรมและขาดธาตุในดินทำให้ได้ผลผลิตทางการเกษตรไม่ดีเท่าที่ควร

                   -  ขาดการสร้างจิตสำนึกในการร่วมกันอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในพื้นที่

          •   ด้านการเมืองและบริหารจัดการ

                   -  ประชาชนไม่มีความสนใจด้านการเมืองทั้งระดับประเทศและท้องถิ่น

                   -  การจัดการด้านต่างๆ ยังเป็นไปด้วยความล่าช้า

                   -  การแบ่งหน้าที่ปกครองยังไม่เป็นระบบเท่าที่ควร

          •   ด้านโครงสร้างพื้นฐาน

                   - การคมนาคมภายในหมู่บ้านที่ใช้ถนนสายที่เป็นลูกรังยังไม่สะดวก  โดยเฉพาะในฤดูฝน

          •   ด้านสาธารณสุข

-  ประชาชนในหมู่บ้านยังขาดความรู้ความเข้าใจในการกำจัดขยะที่ถูกวิธี

-  ประชาชนในพื้นที่ยังประสบปัญหาการป่วยเป็นโรค

 

 

           

(2)  จุดแข็ง Strength คือ ศักยภาพความสามารถหรือข้อเด่นของหมู่บ้านเมื่อเทียบกับหมู่บ้านอื่น  (เป็นปัจจัยภายในที่หมู่บ้านสามารถเปลี่ยนแปลงและพัฒนาได้)
                   (๒.๑)  มีชุดรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน (ชรบ.) ที่เข้มแข็ง
                     (๒.๒)  ประชาชนส่วนใหญ่มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อกัน
                     (๒.๓)  มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์
                     (๒.๔)  มีการจัดตั้งกลุ่มอาชีพต่าง ๆ เช่น กลุ่มทำซาลาเปา

           (๒.๕)  มีไฟฟ้าใช้ครบทุกครัวเรือน

          •   ด้านเศรษฐกิจ

                   -   มีการจัดตั้งร้านค้าสหกรณ์ชุมชน

                   -   มีการจัดตั้งกลุ่มอาชีพต่างๆ

                   -  สามารถผลิตขนมซาลาเปาได้ตามความต้องการของตลาด และผู้บริโภค

                   -  กลุ่มผู้ค้าขายมีความสามารถในการนำเสนอผลิตผลได้เอง

                   -  กลุ่มผู้ค้าขายมีความเข้มแข็ง และมีการรวมตัวเป็นกลุ่มผู้ค้าขาย

          •   ด้านสังคม (เด็ก  เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ ผู้ด้อยโอกาส การศึกษา ศาสนา  และวัฒนธรรม)

                   -  ประชาชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาหมู่บ้าน

                   - ประชาชนมีความรู้ด้านสาธารณสุขขั้นพื้นฐานของหมู่บ้าน

                   -  ประชาชนมีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อกัน  ถ้อยที่ถ้อยอาศัยซึ่งกันและกัน

                   -  หมู่บ้านมีความหลากหลายทางวัฒนธรรม  ประชาชนอยู่รวมกันด้วยความสงบสุข

                   -  เด็กในพื้นที่ส่วนใหญ่ได้รับการศึกษาและอยู่ในระบบโรงเรียน

          •   ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

                   -  มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์

                   -  สภาพหมู่บ้านมีการพัฒนาให้สะอาดและน่าอยู่อย่างสม่ำเสมอ

                    -  ประชาชนรู้คุณค่าของการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีเหตุมีผล

                   -  ประชาชนสามารถจัดการการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ในพื้นที่ได้เอง

          •   ด้านการเมืองและการบริหารจัดการ

                   -  มีระบบการบริหารจัดการที่เข้มแข็ง

                   -  การมีส่วนร่วมของประชาชนในหมู่บ้าน

                   -  เป็นหมู่บ้านที่ปลอดความขัดแย้งทางการเมือง

                   -  สามารถบริหารจัดการปัญหาของหมู่บ้านได้เอง

          •   ด้านโครงสร้างพื้นฐาน

                   -  ระบบสาธารณูโภคของหมู่บ้าน  โดยส่วนใหญ่มีความพร้อม  และสามารถสร้างความเป็นอ

ที่ดีเพิ่มมากยิ่งขึ้น  รวมทั้งช่วยส่งเสริมให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นตามมา

•   ด้านสาธารณสุข

                   -  ประชาชนในหมู่บ้านส่วนใหญ่ใช้เวลาว่างในช่วงเย็นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ  ส่งผลทำให้สุขภาพร่างกายแข็งแรง

 

2.2 การวิเคราะห์ปัจจัยภายนอก หรือสภาพแวดล้อมภายนอก จะทำให้หมู่บ้านทราบถึงโอกาสและอุปสรรคการทำงานของหมู่บ้าน

      (1) โอกาส Opportunity (ปัจจัยภายนอกที่เป็นผลบวกที่หมู่บ้านไม่สามารถควบคุมได้)

                    (๑.๑)  นโยบายของรัฐให้ความสำคัญและเปิดโอกาสในการส่งเสริม/สนับสนุนกระบวนการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนเพื่อการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบบูรณาการ
                     (๑.๒)  รัฐบาลมีนโยบายในการสนับสนุนเงินทุนให้กับหมู่บ้านในรูปของ กองทุนหมู่บ้านและกองทุนพัฒนาบทบาทสตรี
                    (๑.๓)  โครงการส่งเสริมอาชีพจากกศน. / กรมแรงงาน
                     (๑.๔)  โครงการต่าง ๆ ที่เข้ามาในหมู่บ้าน เช่น พนม.
      (๒) อุปสรรค Threat (ปัจจัยภายนอกที่เป็นผลลบที่หมู่บ้านไม่สามารถควบคุมได้)

                   (2.1)  ขาดการส่งเสริมและการให้ความช่วยเหลือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
                     (2.2) ไม่มีเงินทุนในการประกอบอาชีพ                 

(2.3) การเลือกตั้งเป็นตัวสร้างปัญหาของความแตกแยกของคนในหมู่บ้าน
          (๒.๔)  ประชาชนไม่มีความมั่นใจในชีวิตและทรัพย์สิน

 

2.3 เป้าหมายการพัฒนา (วิสัยทัศน์ , Vision) ของหมู่บ้าน

          “หมู่บ้านน่าอยู่  เคียงคู่วัฒนธรรม  น้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง  สู่คุณภาพชีวิตที่ดี”

           ยุทธศาสตร์  
                   ประเด็นยุทธศาสตร์ที่  1    สภาพหมู่บ้านมีการพัฒนาให้สะอาดและน่าอยู่อย่างสม่ำเสมอ

                   ประเด็นยุทธศาสตร์ที่  ๒    สนับสนุนศิลปวัฒนธรรมในหมู่บ้าน

                   ประเด็นยุทธศาสตร์ที่  ๓    ส่งเสริมให้ประชาชนในหมู่บ้านปลูกผักสวนครัวรั้วกินได้ตามหลัก                                                ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

          กลยุทธ์
                     กลยุทธ์  ๑  มีการพัฒนาให้สะอาดและน่าอยู่อย่างสม่ำเสมอ

          กลยุทธ์  ๒ ส่งเสริมประเพณี  วัฒนธรรมภายในหมู่บ้าน

                    กลยุทธ์  ๓ ยกระดับคุณภาพชีวิตตามแนวทาง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

    2.4 โปรแกรมวิเคราะห์ข้อมูลชุมชนในการพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการบูรณาการวางแผนงาน (CIA)

      หมู่บ้านสามารถนำโปรแกรม CIA มาใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลของหมู่บ้าน เพื่อสะท้อนสภาพปัญหาและจุดเด่นของหมู่บ้านได้ โดยการใช้ฐานข้อมูล จปฐ. และ กชช.2ค. กรอกลงในโปรแกรมสำเร็จรูปซึ่งโปรแกรมจะวิเคราะห์ข้อมูลเป็น 5 ด้าน ได้แก่ การพัฒนาด้านอาชีพ การจัดการทุนชุมชน การจัดการความเสี่ยงชุมชน
การแก้ปัญหาความยากจน การบริหารจัดการชุมชน  การใช้โปรแกรมดังกล่าวนอกจากเพื่อการวิเคราะห์สภาพความเป็นจริงของหมู่บ้านแล้ว ยังสามารถวิเคราะห์ร่วมกับข้อมูลที่ได้จากการทำ SWOT  เพื่อให้ได้ข้อมูลที่สมบูรณ์และตรงตามข้อเท็จจริงมากที่สุด